Bệnh nhân nam, 45 tuổi, tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường và rối loạn lipid máu 4-5 năm nay. Bệnh nhân từng đi khám, theo dõi và điều trị thuốc thường xuyên trong vài năm. Khoảng 4-5 tháng nay, vì thấy chỉ số đường huyết, mỡ máu ổn định, bệnh nhân tự ý giảm liều thuốc và bớt đi một số loại thuốc, áp dụng ăn kiêng thêm. Ngày 14/12 bệnh nhân đến Phòng khám Ngọc Minh khám và kiểm tra lại các chỉ số để xem việc giảm thuốc và ăn kiêng có hiệu quả không.
Kết quả cho thấy, huyết tương bệnh nhân ở trạng thái đục như sữa với chỉ số Triglyceride cao ở mức báo động
- Triglyceride: 79,61 mmol/L (mức bình thường < 1,7 mmol/L), tức là gấp hơn 40 lần so với bình thường
- Cholesterol: 10,58 mmol/L (mức bình thường < 5,2 mmol/L)
- Đường huyết: 188,6 mg/dL (mức bình thường 100 –130 mg/dL trước ăn)
- HbA1c: 8,0% (mức kiểm soát tốt < 7%).
TRIGLYCERIDE CAO ĐẶC BIỆT: NGUY CƠ TỨC THỜI VÀ HẬU QUẢ LÂU DÀI
Với mức Triglyceride quá cao 79,61 mmol/L, bệnh nhân đang ở một ngưỡng cực kỳ nguy hiểm. Đây không chỉ là chỉ số cao gấp nhiều lần ngưỡng bình thường (< 1,7 mmol/L) mà còn thuộc nhóm nguy cơ cao nhất cho các biến chứng cấp tính và mạn tính. Bệnh nhân sau đó được tư vấn nhập viện để được theo dõi và điều trị.
-
Hậu quả tức thời của Triglyceride cao
- Viêm tụy cấp:
Triglyceride > 11,3 mmol/L là yếu tố hàng đầu gây viêm tụy cấp. Khi Triglyceride trên 79 mmol/L như bệnh nhân này, nguy cơ này gần như chắc chắn xảy ra.
Viêm tụy cấp là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của tăng cao Triglyceride, với triệu chứng đau bụng và nôn ói dữ dội, có thể dẫn đến suy đa tạng, và thậm chí tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
- Tăng độ nhớt máu:
Nồng độ Triglyceride quá cao làm máu trở nên “đặc” hơn, cản trở lưu thông máu, gây nguy cơ tắc mạch máu, đặc biệt là ở não và tim. Điều này có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ ngay lập tức.
- Tăng đường huyết không kiểm soát:
Sự kết hợp giữa Triglyceride cao và đường huyết 188,6 mg/dL khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng toan máu hoặc hôn mê do đái tháo đường, đe dọa tính mạng bệnh nhân.
-
Hậu quả lâu dài của Triglyceride cao
- Xơ vữa động mạch và biến chứng tim mạch:
- Triglyceride cao thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa, làm hẹp và tắc nghẽn động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, hoặc suy tim.
- Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân đái tháo đường và rối loạn mỡ máu.
- Tổn thương gan, tụy:
- Quá nhiều Triglyceride tích tụ trong gan dẫn đến gan nhiễm mỡ nặng, có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan.
- Triglyceride tăng cao và lâu dài gây viêm tụy cấp và mạn tính.
- Biến chứng vi mạch và thần kinh:
- Triglyceride cao làm tổn thương vi mạch máu ở mắt, dẫn đến mù lòa, hoặc ở chân, gây loét chân khó lành và nguy cơ cắt cụt chi.
- Các dây thần kinh ngoại biên cũng bị tổn thương, gây đau, tê bì, mất cảm giác.
Giải pháp: Điều trị và tuân thủ nghiêm ngặt
- Điều trị ngay lập tức: Bệnh nhân cần nhập viện để xử lý hạ Triglyceride khẩn cấp bằng thuốc, truyền dịch, hoặc lọc máu nếu cần thiết.
- Tuân thủ phác đồ: Bệnh nhân bệnh mạn tính thường có tâm lý muốn ngưng thuốc khi các chỉ số huyết áp, đường huyết và mỡ máu ổn định. Tuyệt đối không nên tự ý ngừng thuốc, vì điều này dẫn đến tình trạng bệnh xấu đi nhanh chóng như trường hợp hiện tại. Việc điều chỉnh liều thuốc và số lượng thuốc, cũng như cách theo dõi nên được chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.
- Theo dõi định kỳ: Kiểm tra lipid máu, đường huyết, HbA1C …. 3 tháng/lần.